فنداسیون سوله
مراحل اجرای فنداسیون
یکی از اشل های کاری
صنعت سوله علمدار اجرای پی و فنداسیون سوله می باشد. پی و فنداسیون سوله یکی از مباحث تخصصی اجرای پیاده سازی سوله می باشد و بسیار مهم می باشد ( نقش اساسی ) به علت اینکه بیس و پایه اجرای سوله بر روی فنداسیون می باشد لذا دقت در انجام فنداسیون و پی سوله از اهمیت ویژه ایی برخودار می باشد.
از لحاظ آکس های عرضی و طولی صفحات ستون مهم می باشد،
از جهت دقت در تراز ارتفاعی صفحات ستون مهم می باشد
حتی قبل از اجرای فنداسیون سوله عملیاتی خاکی وجود دارد در زمین هایی که شیب دار می باشد و مسطح نمی باشند اکثرا سطوح زمین شیب دار می باشند و این اختلاف ممکن است زیاد یا کم باشد بهر حال اختلافی وجود دارد که مجبور به انجام عملیات خاکی می باشیم اگر اختلاف کم باشه بواسطه ارتفاع فونداسیون که معمولا 50 الی 60 سانتیمتر می باشد این اختلاف ارتفاع رفع می گردد اما اگر بیش از این مقدار باشه مجبوریم از مناطق بلند خاک برداری و به مناطق پایین خاک ریزی و کامپکت متراکم شود
حالا به روش های مخصوص خود که در لایه های 30 سانتیمتری با آبریزی و غلطک زنی عملیات بصورت خرد خرد انجام تا به سطح مورد نظر برسیم. برخی موارد هم برای عملیات خاکی و بستر سازی زیر فونداسیون روش دیگری نیز هست که فقط مسیر فنداسیون گود برداری می گردد
در قسمت های بلند و در قسمت های کوتاه سنگ ریزی و بتون ریزی گردد تا بمقدار ی بالا بیاید که بتوان فونداسیون را آغاز نمایند.
موارد فوق مربوط به بستر سازی و زیر سازی برای عملیات فونداسیون می باشد حال خود فونداسیون نیز نکات بسیاری داری و چون بتونی می باشد حتما نکات مربوط به بتون ریزی را خواهیم داشت و فونداسیون سوله اکثرا بصورت منفرد می باشد مگر در زمین های خاصی که ما اجازه اجرای ستون در وسط پلاک فونداسیون را نداریم که در این حالت مجبوریم فونداسیون نواری اجرا کنیم یا اینکه زمین انقدر سست هست که بالاجبار از فونداسیون نواری اجرا شود و همه پلاک فونداسیون بصورت نواری به هم متصل گردد.
و فونداسیون سوله نکات خاص دیگری هم دارد که به علت مفصلی بودن اتصال پایه ستون فونداسیون سوله را می توان بصورت منفرد اجرا نمود وگرنه نمی شد در صورت اینکه بصورت لنگر گیر بود اجرای فونداسیون سوله بصورت منفرد امکان پذیر نبود و اینکه این نوع عملکرد اتصال پای ستون باعث می گردد که هزینه فونداسیون سوله خیلی کمتر گردد و حتی یک شبکه میلگرد در کف فونداسیون کفایت می کند که در ساختمان های دیگر این امکان وجود ندارد و پلاک های فونداسیون بواسطه تیر های بتونی که اصطلاحا شناژ می گویند بهم دیگر مرتبط می شوند که میلگرد های طولی و کامپوت های عرضی دارند معمولا ضخامت میلگرد کف پلاک ها ضخامت نمره 16 میلگرد عاج دار می باشد که با فواصل 20 سانتی بصورت چشمه و شبکه ای در کنار هم قرار می گیرند و نکته دیگر اینکه در اجرای فونداسیون دقت خیلی مهم می باشد قبل از بتون ریزی باید نقشه برداری گردد. و فواصل دقیقا برابر این نقشه آکس بندی ها انجام گردد ریسمان کشی گردد دقت در اجرا لازم می باشد در غیر اینصورت زمانی که سوله می خواهد نصب گردد اگر اختلاف ارتفاعی و اختلاف عرضی و طولی داشته باشیم به علت اینکه سوله سازه پیچ و مهره ای می باشد و پیش ساخته و مونتاژی می باشد در نصب سوله حتما با مشکل روبرو می شویم و یا اینکه ستون ها ناشاغول می گردد و یا اینکه فلنچ های اتصالات به هم دیگر نرسیده و بین آنها بصورت هفتی و یا هشتی منفصل می گردد و از این قبیل مشکلات که بعد از آن تمهیدات خیلی سختی را باید بعد از آن در نظر گرفت و کار به فرم نرمال و قابل قبول در نمی آید.
بعد از اجرای فونداسیون هم عملیات آبریزی و عملیات نگهداری بتون اصطلاحا کیو رینگ انجام گردد در جاهایی که سرد باشد و احتمال یخزدگی وجود دارد بایستی دور فونداسیون خاک ریزی گردد و برخی نقاط نایلون روی بتون کشیده گردد و این عملیات مربوط به نگهداری بتن می باشد و اینکه قبل از اجرای ستون های اسکلت سوله نیز یک مقدار گروت ریزی انجام می شود گروات ریزی یک مایع مخصوص می باشد که زیر صفحه ستون ریخته می گردد تا کلیه صفحات را که اگر اختلاف ارتفاعی خیلی کمی نسبت به هم داشته باشد بوسیله این گروات، اینها را از لحاظ ارتفاعی تراز کنند و هم اینکه یک بستر سفت و محکمتر بدون تخلخلی برای نشیمن صفحه ستون اصلی سوله ایجاد گردد.
فونداسیون سوله
از مهم ترین بخش هایی که در طراحی و ساخت سوله باید به آن توجه کرد اجرای فونداسیون سوله است، زیرا این فونداسیون قرار است تمام وزن سازه را تحمل کند و نیروهای برآیند بار را نیز به زمین منتقل نماید. با توجه به میزان اهمیت بالای اجرای فونداسیون سوله به شکل صحیح و اصولی، آرمان سوله در ادامه این مطلب به صورت تخصصی این موضوع را بررسی خواهد کرد. ممکن است در قسمت هایی از متن به جای فونداسیون از کلماتی مثل “پی” یا “شالوده” استفاده شده باشد زیرا هر دو به معنای فونداسیون هستند.
اجرای فونداسیون سوله بر اساس نقشه بدست آمده از طراحی فونداسیون که آن هم پس از طراحی اسکلت سالن بر اساس مشخصات ابعادی و بارهای وارده بر آن انجام می شود و مدل های مختلف آن به شرح زیر می باشد:
پی منفرد با شناژ : با توجه به اینکه اکثر سالن های سوله به صورت پایه ستون مفصل طراحی می شوند و پایه ستون مفصل فقط نیروی ثقلی وارد بر فونداسیون می کند، بنابراین فونداسیون این سالن ها به صورت پی منفرد با شناژ انجام خواهد شد که اغلب سالن ها به این فرم اجرا و ساخته می شوند. یکی از ویژگی های سوله این است که اجرای آن با این طراحی هزینه بسیار کمتری خواهد داشت زیرا تنها نیروهای ثقلی بر فونداسیون وارد خواهد شد و امکان اجرای پی منفرد را به سازنده خواهد داد که اجرای آن با ارتفاعی در حدود 60 سانتی متر خواهد بود به شرط اینکه در منطقه خاک مناسبی وجود داشته باشد و به طور مثال مقاومت مجاز خاک 1.7کیلوگرم بر سانتی متر مربع باشد. البته این موضوع به ابعاد سالن و میزان بار برف و باد در منطقه مورد نصب نیز بستگی دارد.
فونداسیون نواری: در مواردی که کیفیت و مقاومت مجاز خاک پایین است و یا به اجبار ستون سالن در مرکز پی یا فونداسیون منفرد وارد نشود و با یک خروج از محوریتی نسبت به مرکز فونداسیون به آن وارد بشود باعث ایجاد یک لنگر و خمش در فونداسیون خواهد شد. لذا در این موارد احتمال اینکه فونداسیون منفرد جوابگو نباشد وجود دارد و از فونداسیون نواری استفاده خواهیم کرد.
پی ریزی گسترده: در مواردی اجرا خواهد شد که که کیفیت و مقاومت مجاز خاک بسیار پایین است و پی منفرد و نواری پاسخگوی انتقال بار نیست سوله دارای طبقه باشد در غیر این صورت فونداسیون گسترده دارای توجیه اقتصادی نیست و طراح دست به این طراحی نخواهد زد. اما اگر سالن سوله دارای طبقات داخلی بوده و ستون های زیادی داشته باشد و پایه ستون به صورت گیردار با تعداد بولت های زیاد در دور ستون اجرا شود، فونداسیون منفرد جوابگو نخواهد بود و سازنده فونداسیون را به صورت گسترده یا نواری اجرا خواهد کرد تا نیرو را به زمین منتقل کند.
مراحل اجرای فونداسیون سوله
یکی از اشل های کاری شرکت صنعت سوله علمدار اجرای پی و فونداسیون سوله می باشد. پی و فونداسیون سوله یکی از مباحث تخصصی پیاده سازی سوله میباشد که مراحل آن بصورت مختصر به شرح زیر است.
طراحی فونداسیون سوله: این طراحی بر اساس محاسبات سازه سالن و بارگذاری های وارد بر سالن و همچنین استخراج بارهای وارد بر فونداسیون به دست می آید. متخصصان این امر، مرحله طراحی را با استفاده از نرم افزارهای sap و Safe انجام می دهند.
قبل از اجرای فونداسیون سوله باید زمین را از نظر بافت خاک، پی کنی و پی سازی مورد بررسی قرار داد. پارامتر های مختلفی از شرایط خاک هر منطقه در طراحی فونداسیون اهمیت دارد که مهم ترین آن مقاومت مجاز خاک است که به صورت گرم بر سانتی متر مربع محاسبه می شود و مشخص می کند خاک تحمل چه میزان از بار را دارد. به طور مثال خاک تهران در حدود 1.7 تا 2 کیلوگرم بر سانتی متر مربع تحمل میزان بار را دارد. این میزان در مناطق شمالی کشور در حدود 1 بوده و در مناطقی که خاک مرغوب و زیر سازی سنگی دارند به حدود 3 افزایش پیدا می کند. از پارامتر های دیگر می توان به ضریب نفوذ، دانه بندی ، طبقه بندی خاک، چسبندگی و… اشاره کرد. بررسی بسیار دقیق این پارامتر ها در پروزه های خاص مثل نیروگاههای هسته ای، پتروشیمی، سد سازی و… اهمیت بیشتری دارد.
به علت مفصلی بودن اتصال پایه ستون، فونداسیون سوله بیشتر متحمل نیروی کششی ناشی از آپلیفت نیروی باد یا زلزله میباشد و نهایتا با 4 بولت سر رزوه دار که از فونداسیون بیرون می زند و در سوراخ های تعبیه شده روی ستون ها پیچ می شود قابل اجرا است. مگر اینکه نیروی آپلیفت بالا بوده که در این صورت از 6 بولت استفاده می شود. در اجرای فونداسیون سوله معمولا فاصله بولت ها کم بوده تا عملکرد مفصلی پایه ستون از بین نرود .
همه ی سازه ها با پدیده ی نشست ساختمان مواجه خواهند شد و استثنایی در این زمینه وجود ندارد؛ اما باید دید چه کارهایی میتوان انجام داد که میزان و شدت نشست کاهش پیدا کند. اجرای صحیح فونداسیون سوله باعث می شود که سازه در برابر فشارهای جانبی مثل باد و زلزله همچنان مقاوم و پا برجا باقی بماند و تخریب نشود. پس اگر در مراحل طراحی و اجرا به صورت صحیح و اصولی انجام نشود سازه استحکام لازم را نخواهد داشت و ممکن است با کمترین فشار تخریب شود.
تهیه نقشه: که براساس طراحی انجام شده، شکل می گیرد. بر اساس نوع پای ستون طراحی شده سوله که مفصلی یا گیردار باشد متفاوت خواهد بود و البته همانگونه که اشاره شد اتصال پای ستون اکثریت سوله ها مفصلی طرح میشود و از طریق روش پی منفرد اجرا می شوند . پس طراحی و تهیه نقشه آن ها نیز بر همین اساس خواهد بود. در مرحله طراحی، ابعاد ( عرض و طول و ضخامت ) پلاک های فونداسیون منفرد بر اساس بار وارده و مقاومت مجاز خاک محل پیاده سازی پی، به دست آمده و از این طریق تهیه نقشه نیز انجام می گردد .
پیاده سازی آکس ها و محورها: در هنگام عملیات نقشه برداری با استفاده از دوربین نقشه بردرای انجام می گیرد. محل محورها روی زمین مشخص شده و چهار گوشه ی محورها به وسیله ی کاشتن میلگرد و کوبیدن میلگرد در تقاطع محورها، مشخص و آماده ی مراحل بعدی خواهد شد .
طبیعتا دقت در اجرا لازم می باشد در غیر این صورت زمانی که سوله می خواهد نصب گردد، اگر اختلاف ارتفاعی و اختلاف عرضی و طولی داشته باشیم به علت اینکه سوله سازه پیچ و مهره ای و پیش ساخته و مونتاژی می باشد، در نصب سوله حتما با مشکل روبرو می شویم و یا اینکه ستون ها ناشاغول می گردد و یا اینکه فلنچ های اتصالات به هم دیگر نرسیده و بین آنها بصورت هفتی و یا هشتی منفصل می گردد.
پی کنی (خاک برداری): اگر زمین انتخاب شده برای اجرای پی، از لحاظ سطح ارتفاعی بالا و مناسب برای سطح تمام شده باشد، پی کنی انجام می شود که ابعاد فونداسیون سوله در نقشه ، میزان پی کنی یا چاله برداری را مشخص می کند. اما در صورتی که تمام یا قسمتی از زمین انتخاب شده در ارتفاع پایین تری قرار گرفته باشد، چند راه پیش روی مجری خواهد بود.
در یک روش، به وسیله عملیات خاکی یعنی ریختن خاک در لایه های حدود 30 سانتی و تراکم خاک ، تراز پیاده سازی پی را به تراز مورد نظر میرسانیم و سپس عملیات پی کنی انجام می شود. روش دوم قالب بندی نام دارد. در این روش دور احجامی که در نقشه فونداسیون مشخص شده ، قالب بندی پیاده می شود. قالب بندی می تواند فلزی، چوبی، آجری یا بلوک سیمانی باشد. بسته به طرح و امکانات در دسترس، یکی از این قالب ها انتخاب می شود و بتن ریزی داخل آن صورت می گیرد که البته فضای خالی بین پلاکها بایستی مجدد خاکریزی و متراکم شود لذا روش اول به صرفه تر خواهد بود .
آرماتور بندی: باز هم طبق نقشه تهیه شده برای فونداسیون، آرماتورهای شبکه کف فونداسیون که غالبا میلگرد نمره 16 با رده مقاومتی A II یا III A و چشمه های 20 سانتی متری است اجرا می شود. آماتوربندی شناژهای رابط با 4 الی 6 عدد میلگرد طولی سایز 14 و خاموت های کلاف سایز 8 با فواصل 25 سانتی اجرا می شود.
بولت گذاری: حال که آکس ها و محورها در مراحل مقدماتی آماده شده اند، نصب بولت ها در موقعیت مرکز ستون ها، مطابق نقشه انجام خواهد گرفت. برای نصب بولت فونداسیون سالن ها از ورق فولادی با ضخامت حدود 4 تا 6 میلی متر به صورت شابلون یا الگو استفاده خواهد شد که باید با صفحه ستون سالن نیز مطابقت داشته باشد که شابلون 4 یا 6 سوراخه در موقعیت تعیین شده قرار می گیرد و به وسیله سیم به آرماتورهای بسته شده، مهار می شود. لازم به ذکر است این عملیات نیازمند دقت بسیار بالایی می باشد تا در مرحله بتن ریزی از جا به جایی بولت ها و خارج شدن آن ها از آکس جلوگیری بشود.
بتن ریزی نهایی: پس از اتمام مراحل بالا و راستی آزمایی آن به وسیله ی نقشه برداری، فونداسیون آماده بتن ریزی نهایی خواهد گردید. اطمینان پیدا کردن از محکم بودن قالب ها، محکم بودن موقعیت بولت و صفحات شابلون و تمیز بودن چاله فونداسیون ضروری می باشد. این عملیات توسط خرید و ارسال بتن از کارخانه جات تولید بتن استاندارد و پاشش آن در چاله های فونداسیون توسط پمپ به انجام خواهد رسید.
نگهداری بتن ( CURING): در زمینه فونداسیون سوله، معمولا این موضوع مورد غفلت قرار می گیرد. نگهداری بتن با دستورالعمل های مختلفی از قبیل مراقبت از بتن در فصول سرد یا گرم با تمهیدات مختلف انجام می شود که بدیهی ترین آن، آب دادن به بتن در 48 تا 72 ساعت اولیه بتن ریزی، در جهت جلوگیری از تبخیر آب مورد نیاز عملیات هیدراتاسیون واکنش گیرایی سیمان بتن است .
گروت ریزی : گروت یک ماده مخصوص می باشد که جهت ایجاد بستری مناسب برای انتقال نیرو از طریق صفحه ستون به پی ریخته می شود تا یک بستر سفت و محکم و بدون تخلخل برای نشیمن صفحه ستون اصلی سوله ایجاد گردد و اختلاف ارتفاعی که صفحات نسبت به هم داشته باشند نیز تراز کند .
شرکت صنعت سوله علمدار از معتبرترین شرکت های مهندسی در زمینه طراحی و ساخت فونداسیون و اسکلت سوله و مشتقات آن با به کارگیری کادر مجرب، انواع سفارشات ساخت سوله را با بالاترین کیفیت و مناسب ترین قیمت به اجرا می رساند.